Ze aanbidden hun Opperwezen, maar eigenlijk zien ze zichzelf als opperwezens die anderen mogen knechten”.

                                                                         

Universaliteit is niet hetzelfde als uniformiteit

               

Het is jammer dat steeds minder mensen kranten lezen. Na een paar uur ‘kranten’ vanmorgen (de NRC was vroeg vandaag),  was het de Volkskrant die me het meest verraste. Ik ga een boek kopen van Ernst Hirsch Ballin omdat de bespreking van zijn boek (Sir Edmond, pagina 23) door Stephan Sanders een lawine van gedachten veroorzaakte.

De Volkskrant van vandaag bevatte weer een groot aantal artikelen die de geest scherpen. Dat kan de NRC in zijn zak steken. De Volkskrant lijkt gedurfde keuzes te willen maken. Iemand vroeg mij kort geleden of de Volkskrant opschuift naar ‘rechts’. Naar overtuiging antwoordde ik dat de kranten steeds vaker de twee kanten van de medaille laten zien, maar zelf (laf) neutraal blijven. Na vanmorgen ben ik daar niet meer zo zeker van. Het begint er op te lijken dat kranten ons niet langer willen bevoogden en langzaam maar zeker weer aansluiting vinden bij de opvattingen die onder de bevolking leven. Dat is niet rechts maar oog voor de realiteit. Ik noem dat het ‘nieuwe realisme’.

Arnold Karskens zegt dat er een revolutie gaande is. Dat is ook mijn waarneming. Het politiek correcte denken lijkt op zijn retour, de media verliezen hun bevoogdende veren en alleen onze overheden lijken nog niet helemaal afscheid te hebben genomen van het utopisch multiculturele denken. Zie hun reactie op de beschuldigingen van rapper Typhoon. Lees de Volkskrant van vandaag die een heel genuanceerd beeld brengt over ‘etnisch profileren’ en discriminatie. Ik weet niet of ik het goed zie, maar Nederland lijkt verontwaardigd op te veren na de aanhoudende beschuldigingen dat Nederland een racistisch land is. Lees in Magazine (pagina 51-53) het reisverhaal van Iris Hannema. Ze is letterlijk overal geweest en in het diepe gedoken. “Hoe zie je Nederland, als je zoveel hebt gereisd?”, vraagt de Volkskrant. “Dit is een superland”, zegt de bereisde Iris stellig. Met zulke verhalen kunnen we weer eens op een andere manier naar onszelf kijken dan door de calvinistische bril die ons uitsluitend zondigheid inpepert.

Wie mij ooit voorspeld zou hebben dat ik nog wel eens een boek van Hirsch Ballin zou kopen, zou ik hebben uitgelachen. Mij te calvinistisch. Maar de eerste zin van de boekbespreking raakt mij al vol in het hoofd: “Hij waarschuwt ervoor universaliteit gelijk te stellen aan uniformiteit”. Pats!, mar dan deze:

“Het doet pijn als mensen hun gelovigheid voorwenden als een reden om op anderen neer te kijken. Ze aanbidden hun Opperwezen, maar eigenlijk zien ze zichzelf als opperwezens die anderen mogen knechten”.

Twee zinnen waar ik de hele dag op verder kan. Gaat het over de betwetende predikers, over de totalitaire islam, over de postmoderne dictatuur? Het gaat over alle drie en veel meer. Het gaat over de verabsolutering van het eigen gelijk en de rampen die daaruit voortkomen en de wereld tot op de dag van vandaag teisteren. Bij de verabsolutering van het eigen gelijk is degene die aan dat gelijk twijfelt niet meer zeker van zijn reputatie of zelfs zijn leven.

Hirsch Ballin noemt vier mensen die zijn morele voorbeeld waren. Ik vraag me af welke keuzes ik zou maken. Er hoort in ieder geval de moslim bij die mij aan de hand van zijn eigen ervaringen duidelijk heeft gemaakt wat vrijheid betekent. Nadat ik daarover had geneuzeld stond hij woedend op. “Wat weet jij eigenlijk van vrijheid?”, brulde hij, “jullie denken hier dat het net zo vanzelfsprekend is als de lucht die jullie inademen”. Hij is mijn vriend en samen zijn we tegen de voortwoekerende totalitaire islam.

De vraag die Hirsch Ballin voor mij nog moet beantwoorden is de vraag waar de grenzen liggen van diversiteit. Maar eigenlijk weet ik het al.