Wetenschappers wauwelen in de Volkskrant over het gepolariseerde debat

                                                                     

Van wetenschappers moeten het het niet hebben bij sociale problemen

        

Het bepalen van een keuze voor het onderwerp van mijn dagblog gebeurt niet rationeel. Ik kan wakker liggen van wat een schurk als Erdogan nu weer uitvreet. Tegenstanders in het parlement hun onschendbaarheid afnemen zou een reden moeten zijn om Turkije uit de wereldgemeenschap van landen te stoten. Het zal niet gebeuren. Opportunistische diplomatie regeert de wereld en dat schijnt niet anders te kunnen. De keuze vandaag valt op een aantal uit hun nek kletsende wetenschappers die in de Volkskrant mogen vertellen wat ze van het gepolariseerde debat vinden. Omdat ik daar boos van werd en omdat het dichtbij is.

Er zijn Nederlandse Marokkanen die het sociale klimaat inNederland te guur vinden en in Marokko een goed bestaan hebben opgebouwd. Gek genoeg noemen ze zichzelf daar nu Marokkaanse Nederlanders. Ze komen op tijd, komen hun afspraken na en zijn directer dan wat men in Marokko gewend zijn. Marokko zou er baat bij hebben als meer van dat soort mensen  zouden terugkeren. Maar die conclusie wordt in de Volkskrant niet getrokken.

Die krant heeft wel een aantal wetenschappers opgetrommeld om iets verstandigs te zeggen over het gepolariseerde klimaat in Nederland waarin migratie, integratie en islam een centrale plaats innemen. Bij het lezen van wat ze in hun ‘wetenschappelijke wijsheid’ te berde brengen sloeg de schrik me om het hart.

Ze constateren dat er  geen sprake is van een debat. Het is allemaal éénrichtingsverkeer en niemand luistert meer. Hoewel dat nogal ongenuanceerd is, kan ik me er wel in vinden. Maar dan hun analyses. Hans Siebers (universitair hoofdocent cultuurwetenschappen)  legt de schuld bij de politiek die te veel op integratie inzet. Marja de Gruijter (senior onderzoeker) vindt het debat te fel en te persoonlijk. Jan Derksen (hoogleraar klinische psychologie) constateert dat de emotionele intelligentie over de hele linie tanende is. Stine Jensen (filosoof) vindt dat we het verbindend gesprek niet beheersen. Bram Bakker (psychiater) heb ik voor het laatst bewaard. Hij eindigt met een zinnige opmerking:  “we zouden ons beter eens bezig kunnen houden met de vraag wat er onder de ontevredenheid schuil gaat.

Goeie vraag. Ik geef hem meteen door aan Khadija Arib, met het verzoek die vraag te agenderen voor een debat in de Tweede kamer. En laten ze dan bij het begin beginnen. Zo ergens in het begin van de jaren tachtig toen de eerste geluiden over criminaliteit van Marokkaanse jongeren te horen waren en bewoners van oude stadswijken protesten lieten horen over de instroom van migranten die het buurtgevoel onder druk zette. Het debat zou moeten beginnen met een zelfonderzoek. Waarom wilden politici de toenemende criminaliteit het liefst verdonkeremanen? Waarom zagen ze de protesten uit de volkswijken als een bedreiging voor het multiculturele ideaal?

Politici luisterden vanaf het begin niet naar de geluiden die uit de samenleving opklonken. Trots haalden ze vertegenwoordigers van migrantengroepen naar hun fracties en volgden hun opinies en vertaalden dat naar beleid. Naar migrantengroepen werd wel geluisterd. Naar politiek correcten werd wel geluisterd. De polarisatie begon met de ontevredenheid van mensen waar niet naar werd geluisterd.

Ook de Volkskrant lijkt niet te luisteren. Anders hadden ze wel anderen hun licht laten schijnen op het gepolariseerde debat dan deze groep van overwegend moraliserende wetenschappers.