Samsom en Pechtold zeggen het vertrouwen in de kiezer op, wat nu?

                                                                       

van de zwakheid van het huidige politieke bestel

Na verkiezingen hoor je iedere partijleider zeggen dat de kiezer altijd gelijk heeft. Die mantra wordt bij elke verkiezing weer herhaald. Ik heb nooit geloofd dat ze het echt meenden, het is vooral een zelftroost voor partijen die hebben verloren. Na de verkiezingen is de kiezer zijn stem kwijt. Hij heeft niet op een partij gestemd, maar op een verkiezingsprogramma. In Nederland gaan de partijen als eigenaren aan de slag om het partijprogramma te realiseren en sluiten om aan de regering deel te kunnen nemen compromissen die de kiezer lang niet altijd kunnen bekoren. Regeringspartijen krijgen zo bijna een blanco mandaat. Dat zou anders moeten.

Het huidige democratische bestel beschouw ik als versleten en uit de tijd. Een partij die dat al vroeg inzag, D’66, had interessante ideeën voor vernieuwing. Toen Terlouw aantrad werden die opgeborgen in het naaimandje en zijn opvolger Pechtold zette het naaimandje vervolgens op zolder. Alleen al met zijn narcistisch charisma en zijn afkeer van mensen die bij verkiezingen hun vertrouwen aan ‘populistische’ partijen gaven, wist hij de partij weer op de been te krijgen met het Pechtoldisme. Nu er stemmen opgaan voor een referendum over het vertrek van Nederland uit de Europese organisatie, is hij er als de kippen bij om zijn achterban van welbedeelden te bedienen met een ferm ‘nee’. Dat gaan we niet doen, dat is niet in ons belang, zo’n referendum komt er alleen over mijn lijk want het volk is niet te vertrouwen!

Samsom viel hem bij. Hebben we net zo hard gewerkt om Nederland weer op poten te krijgen en dan zal straks zo’n stel tokkies zonder verstand Nederland naar de gallemiezen helpen door voor een Nexit te stemmen. Gaan we niet doen! De partij die in de polls nog maar een mini-partijtje is, maakt zich, nu het nog kan, breed voor een ferm nee. Gaan we niet doen!

Het Oekraïne-referendum lijkt politici, Samsom en Pechtold voorop, maagpijn te hebben bezorgd. ‘Dat nooit weer’, lijken ze te zeggen. Ze drukken daarmee een voorkeur uit voor een technocratisch bestel boven een democratisch bestel. Zo zullen ze dat niet zeggen. We kunnen echter beter kijken naar wat ze willen en doen, dan naar de vage politieke statements waar ze zich achter plegen te verbergen. Alleen nu de  Haagse  en Brusselse macht bedreigd wordt, zijn ze ineens glashelder.

De vertrouwensbreuk die zich aftekent tussen politici en het volk staat al een aantal jaren op de agenda van politieke partijen. Het heeft nooit tot iets van betekenis geleid. In den Haag zijn ze kennelijk bang voor veranderingen die de kiezer meer macht geven. Nu de kiezer (volgens de peilingen) grote interesse blijkt te hebben voor een Europa-referendum, gaan Samsom en Pechtold er dwars voor liggen. Omdat ze geen vertrouwen in de kiezer en een mogelijke uitslag hebben.

Als de kiezer buiten de momenten van verkiezingen wil spreken, hebben ze dat liever niet. Het wantrouwen van het volk ten opzichte van politici, blijkt een tegenhanger te hebben in het wantrouwen van politici in het volk. Er zit maar één ding op. Het volk zal hen een referendum door de strot moeten duwen. Het volk is de baas, niet de politici.

In België en Nederland is een Referendumpartij actief. De kraamkamer van de democratie bevat meerder veelbelovende initiatieven. Met een beetje goede wil moet er met de inzet van het Forum voor Democratie, GeenPijl en vele anderen, waaronder teleurgestelde leden van D’66 en de PvdA, toch kunnen lukken om een Nederlandse Referendum Partij van de grond te krijgen die naar Zwitsers voorbeeld en met andere democratische vernieuwingen het politieke bestel grondig wijzigt. De tijd is er rijp voor en de steun voor vernieuwing schat ik op massaal.

Van de oude partijen is geen initiatief te verwachten. Net al vele anderen heb ik al jaren geen favoriete partij meer. Stemmen is bij mij al jaren een keuze zonder overtuiging. Weinigen voelen zich nog geroepen om lid van een partij te zijn. De fut is er uit. Een grondige vernieuwing van het politieke bestel en van politieke ideeën is waar een meerderheid in Nederland op zit te wachten!