Het Pact van Marrakesh, de weinig realistische aannames en valse hoop

Het is het Forum van Democratie gelukt om in de Tweede Kamer een discussie op gang te krijgen over het pact. Baudet was als eerste aan de beurt om namens zijn partij een standpunt in te nemen. Zoals was te verwachten was het druk aan de interruptiebalie. Het meest gehoorde verwijt was dat Baudet uitging van aannames die niet hard konden worden gemaakt.

Dat was in feite nogal merkwaardig. De vertegenwoordigers van de andere partijen die het Baudet lastig maakten, deden in feite niet anders dan aannames debiteren die eveneens niet hard kunnen worden gemaakt. De aanname dat herkomstlanden aangesproken kunnen worden op het terugnemen van afgewezen migranten is dubieus. Die doen nu bijna al alles om onder dat terugnemen uit te komen. Het pact zal daar niet echt veel aan veranderen. Het is niet bindend en meer een sterke aanbeveling. De herkomstlanden staan er over het algemeen ook niet om bekend zich veel aan te trekken van overeenkomsten die wel bindend zijn. De islamitische landen hebben hun eigen versie van mensenrechten opgesteld en die ondergeschikt gemaakt aan de sharia. In de islamitische regelgeving geldt emigreren naar een ander land om de islam uit te dragen als een aanbeveling uit de Koran (9.19).

De aanname van partijen die voor het pact zijn, berust dus op drijfzand. Ze stellen hoop op een afspraak waarvan nog maar moet worden afgewacht of die wordt nagekomen.

Een andere aanname van de partijen die voor het pact stemmen is dat het een oplossing is om mensensmokkel tegen te gaan. IJdele hoop lijkt mij. Je kunt het vergelijken met het verbod in Nederland om drugs te fabriceren. Voor zover de sterkte van de politieorganisatie dat toelaat wordt een poging gedaan om dat verbod te handhaven. Dat is gezien de omvang van de illegale activiteiten bij voorbaat een verloren strijd. De jacht op illegale productie heeft als gevolg dat de producenten steeds vernuftiger worden. Zo zal het ook gaan met de mensensmokkel. Als daar iets tegen zal worden ondernomen zullen de smokkelaars dat zien als een leerproces en nieuwe wegen aanboren om hun illegale goed af te leveren.

Er is ook aantrekkende werking. Legaal of illegaal binnengekomen maakt niet zo veel uit. Het pact, maar ook het vluchtelingenverdrag en de mensenrechten vereisen een menswaardige behandeling en respect voor de rechten van ‘kwetsbare’ mensen. Het recht om nagenoeg eindeloos te procederen staat al gauw garant voor een betaald verblijf van minstens vijf jaar. Er is een andere aantrekkende werking. Dat zijn de migranten die hier al verblijven. Ze zijn bepaald niet tegen het uitbreiden van hun gemeenschap en voorzien potentiële migranten van advies en faciliteiten.

Wie het plaatje van landen bekijkt dat zich voorstander toont van het pact kan zich verrast voelen. Het is met name Noordwest Europa dat zich voorstander toont naast meer dan honderd landen die emigratie uit hun land niet als een echt probleem zien en zelfs aanmoedigen.

De ‘soft law’ zoals het pact wordt beschouwd zal uiteindelijk geheel of gedeeltelijk eindigen in ‘law’. Het pact ziet migratie als onvermijdbaar en wil het zo veel mogelijk in goede banen leiden, maar niet tegenhouden. Het inlegvelletje van Rutte zal ons niet beschermen. Het was de SGP die het vergeleek met de bijsluiter van een medicijn. De bijsluiter verandert het medicijn niet. Het inlegvelletje zal dat ook niet doen en kan dat ook niet. De tekst van het pact ligt vast.  Migratierechten zijn internationaal en het pact versterkt dat. Ook de Universele Verklaring van Rechten van de Mens is ooit begonnen als een aanbeveling en heeft inmiddels een absolute status gekregen waarbij het ontvangend land minder rechten heeft dan de migrant die zich voordoet als asielzoeker.

De PVV legde in haar bijdrage de nadruk op de rechten van de zittende bevolking en stelde vast dat die rechten nauwelijks een rol spelen bij de overwegingen van de voorstanders van het pact. Een terechte constatering, want voor de meerderheid van de bevolking is het genoeg geweest.

Het pact vormt een bedreiging. Voor de regeringspartijen, die overigens met uitzondering van D’66 onderling verdeeld zijn, is het een oplossing. Een oplossing die echter niet gebaseerd is op realistische aannames. Het is typisch voor Noordwest Europa waar hoge verwachtingen en niet realistische aannames voor problemen hebben gezorgd die men al niet meer de baas kan. Er is niets van geleerd en dat zal ook niet gebeuren. Nederland, zo heeft de regering besloten, moet zijn beste beentje voorzetten.

Voor de VVD hoefde een pact niet zo, maar ze zullen het wel steunen. In de discussie werd duidelijk dat zowel Dijkhoff toen hij nog staatssecretaris was als staatssecretaris Harbers voorzitter zijn geweest van de VN-commissie en dat de Europese Unie namens alle aangesloten landen deelnam aan de onderhandelingen over het pact.

Het bedrijfsleven krijgt veel zeggenschap. Het mag aangeven aan wat voor migranten er behoefte is. Voor een belangrijk deel zullen die bestaan uit mensen die werk willen doen dat niet populair is en/of te weinig inkomen oplevert. Ze zullen recht hebben op gezinshereniging en we weten waar dat op uitloopt omdat we eerdere ervaringen hebben met arbeidsmigranten uit Turkije en Marokko. Je begint met enkele tientallen duizenden en voor je het weet zijn het honderdduizenden. Als ze niet meer nodig zijn, gaan ze niet terug.

Het  pact is een ongewis avontuur waarvan we mogen verwachten dat het de diversiteit zal doen toenemen met alle problemen die daar mee samenhangen. In het geopolitieke krachtenveld is Noordwest Europa door zijn oprechte trouw aan allerlei internationale afspraken de zwakste partij. Het grootste deel van de wereld heeft veel minder op met internationale afspraken als die hun belang in de weg staan.