In de NRC van 9 november 2016 werd de reactie op de
verkiezingsuitslag in Amerika als volgt vermeld:
Heel alert is D’66 wel. Op facebook trof ik hun advertentie
met de tekst:
“Wie zwijgt, stemt
toe, Wie opstaat, bouwt mee, Stop het populisme, Steun het optimisme, Nu is het
moment.”
Clintoniaanser kan het bijna niet, al is het net wat minder
erg dan Rutger Bregman die in zijn column op de Correspondent onder de titel: Laat dit in vredesnaam een wake-up call
zijn, schrijft: “Dit is het
slechtste jaar voor de democratie sinds, ja sinds wanneer eigenlijk, 1933?”.
Ik heb Pechtold nog wel eens horen zeggen dat de kiezer
altijd gelijk heeft, maar voor de afgetekende overwinning van Trump geldt dat deze
keer kennelijk even niet. De Amerikaanse kiezers die voor Trump kozen hebben ongelijk,
ze zijn populistisch en dragen bij aan angst en verdeeldheid.
Angst
Als er één bang lijkt te zijn, is dat wel Alexander
Pechtold. D’66 is onder zijn leiding verbouwd van een bestormer van het
vastgelopen democratisch bestel, tot een
belangenbehartiger voor de kiezer die het wat beter heeft getroffen dan de
modale kiezer, nog steeds verreweg de grootste groep kiezers in Nederland. Alles
wat de D’66-kiezer als zijn belang ziet, wordt door D’66 voorzien van het goedkeurend
stempel ‘redelijk’. D’66 draagt er aan bij dat de kloof tussen goed opgeleiden
en de rest steeds groter wordt. D’66 wil dat bestrijden door het onderwijs te
verbeteren. Dat is natuurlijk een schijnoplossing. Niet voor iedereen is er een
universitaire opleiding of HBO-opleiding haalbaar. Waar de VVD de concurrentie
met de PVV aangaat en de kiezer voor houdt dat hard werken beloond moet worden,
kiest D’66 voor angstzaaien en demoniseren als het om de PVV gaat. Pechtold is
de belangrijkste bestrijder van de PVV en dus ook van miljoenen kiezers die in
de polls de PVV steunen. Pechtold draagt zo bij aan de verdeeldheid en
polarisatie die hij zegt te willen bestrijden.
Verdeeldheid
De modale verdiener en laagverdiener ziet zijn achterstand
op de beter betaalden al jaren groeien. Vooral in de publieke en semi-publieke
sfeer groeit de omvang van staven ten koste van de uitvoerenden. Het is een van
de scheidslijnen die in Nederland groeit. Maar ook zaken als globalisering
(waar goed opgeleiden van profiteren en de modale werknemer juist niet),
multiculturalisme, politieke correctheid, zorgen voor verdeeldheid waarin D’66
duidelijk positie kiest en zich tegen de groeiende stroom van kiezers keert die
daar andere denkbeelden over hebben. D’66 gebruikt (net als GroenLinks) het
scheldwoord ‘populisten’. Ze ziet ze als achterblijvers die niet met de
moderniteit mee kunnen en daarom boos zijn. Het is een volkomen verkeerde
analyse die verdeeldheid veroorzaakt. De verdeeldheid die Pechtold zegt te
willen bestrijden, bestrijdt hij met de oproep om te denken zoals D’66 denkt. We
moeten optimistischer worden van Pechtold.
Optimisme
Een groeiend aantal kiezers is pessimistisch over de
toekomst en ziet het hedendaagse beleid eerder als een bedreiging voor de
samenleving dan een winst. Het maar verder uitvloeiend Europese beleid en de
met de globalisering samenhangende geopolitieke beleidsargumenten, worden niet
gedragen door de modale (en dat zijn de meesten) kiezer. Die heeft zo
langzamerhand zijn bedenkingen bij het beleid waarbij de winstkansen voor de
Nederlandse economie de belangrijkste drijfveer zijn. Hij ziet dat die
ontwikkelingen in belangrijke mate bijdragen aan de uitholling van belangrijke
waarden en normen.
Waarden en normen
Ze vormen het weeskind van de politiek die als het er op
aankomt liever kiest voor winst en het bijbuigen van waarden en normen als dat
noodzakelijk is om de winstkansen te vergroten. De wereld is gevuld met
schandalen die grote verontwaardiging oproepen omdat ze een aantasting vormen
van levende normen en waarden. Als D’66 het serieus meent met het terugdringen
van de verdeeldheid, ligt daar een grote kans. Een meer conservatieve
benadering van normen en waarden en de aandacht voor de handhaving van normen
en waarden is de belangrijkste trend in het politieke landschap. Ik voorspel
dat Pechtold gaat struikelen over zijn beleid van het laatste decennium want, als
ik me niet vergis bevinden zich onder zijn aanhang ook weldenkende mensen, die
anders dan Pechtold, niet denken dat het redelijk en fatsoenlijk is om alleen
maar ja te zeggen als het in het belang is van de beter verdienenden en hun
daar aan verbonden inzichten.
Dubbelzinnigheid
De dubbelzinnigheid van Pechtold is wat mij betreft
onverdragelijk, juist vanwege zijn bijdrage aan het verspreiden van angst en
aan de groeiende verdeeldheid. De stroming in het Westen waarvan de
verkiezingsuitslag in Amerika een symptoom is, vormt een bedreiging voor de
Pechtolds van deze wereld. Ze zien hierin het einde van de beschaving zoals we
die kennen (Helen Mees), maar bedoelen eigenlijk dat hun wereld bedreigd wordt.
Hun duiding van de Amerikaanse verkiezingsuitslag is arrogant en dubbelzinnig.
Terwijl hun uitingen alleen de eigen beschermde wereld betreffen, doen ze het
voorkomen alsof het voor de hele wereld geldt. Hun bedreigers heten ‘populisten’,
een scheldnaam voor mensen die het anders zien dan het D’66 van Pechtold.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten