Netanyahu zal inmiddels uit Nederland zijn vertrokken.
Behalve een keurige demonstratie van Palestinafans en een hand weigerende Kuzu
is het rimpelloos verlopen. Nederland gaat Israël en Palestina helpen met hun
gezamenlijk watermanagement en laten we hopen dat het lukt.
Het is een goed moment om de gebruikelijke kritiek over
Israël aan de kaak te stellen. Dat Netanyahu een oorlogsmisdadiger is, zal een
opvatting zijn die vooral onder Palestinafans leeft. Dat Israël beleidsmatig
allerlei maatregelen inzet om de dreiging vanuit de Palestijnse gebieden te
beperken, nogal eens te hard terugslaat en omstreden nederzettingen opent, is
een meer algemene kritiek. Ook binnen Israël zelf is die kritiek te horen. De
Arbeiderspartij staat een meer verzoenend beleid voor. Echter sinds Rabin en
Peres bij de Oslo-akkoorden veel weggaven en er niets voor terugkregen, neigt
de kiezer in Israël naar een harder veiligheidsbeleid en geeft de voorkeur aan
rechtse partijen.
In de kritiek op Israël weegt de stem van de
Israëlische Arbeiderspartij en die van de Palestijnse Autoriteit stevig mee. Vanuit
het Westen en zeker ook in Nederland wordt de gespannen situatie beoordeeld
vanuit Westerse normen en maatstaven. Mensenrechten, internationale
overeenkomsten en de opvatting dat alles met verdragen opgelost kan worden spelen
daarin de hoofdrol. Men zou oh zo graag willen dat Israël zich als een Westers
land gedraagt. In feite doet Israël dat ook als men de interne situatie als
uitgangspunt neemt. Echter in relatie tot de omgeving die haar bedreigt is ze
dat niet. En dat kan ook niet. Mijn stelling is dat je op een bedreigende
tribale omgeving moet reageren op een wijze die in die tribale omgeving wordt
begrepen.
Na de Oslo-akkoorden in 1993 liet Yasser Arafat al snel
weten dat zijnerzijds de akkoorden een truc betroffen die de eindoverwinning
dichterbij zou brengen. Toch kreeg hij nog de Nobelprijs voor de Vrede. De akkoorden
liepen uit op de vestiging van het
Hamas-bewind in de Gazastrook en aan de activiteiten van Hamas is nooit te
merken geweest dat er ooit sprake is geweest van akkoorden. Nadat Israël zich
uit de Gazastrook had teruggetrokken maakte Hamas er een burcht van om Israël
te blijven bestoken. Israël was belazerd.
In de tribale cultuur gaat het om het bereiken,
handhaven en uitbreiden van dominantie. Omdat er altijd sprake is van rivaliserende
stammen, wordt die dominantie gehandhaafd door afschrikking en geweld. Wie daar
onvoldoende toe in staat is, wordt onder de voet gelopen. Zo luidt de tribale
wet die gebaseerd is op de overleving van de sterkste en brutaalste. Onversneden
eigenbelang is het leidend beginsel in de tribale cultuur en de ‘gulden regel’
is geen onderdeel van die cultuur.
In de oorlogen van 1948, 1956 (Sinaï) en 1967 liet
Israël zien dat het was voorbereid en niet van plan was om over zich heen te
laten lopen. Israël sloeg hard terug en is dat blijven doen bij iedere aantasting
van haar veiligheid. Als je geslagen wordt, sla je hard terug, luidt de tribale
wet. Dan is er geen aanleiding om eerst een vredesconferentie te houden, want
in de tribale cultuur is het je houden aan afspraken in feite een teken van
zwakte.
De eigenschappen van de tribale cultuur worden in het
Westen slecht begrepen en dat heeft tot mislukkingen geleid in Irak, Libië en
Afghanistan. Ook in Syrië, waar de bondgenoot van vandaag de vijand van morgen
kan zijn, begrijpt het Westen met zijn vredesmissies en mensenrechten weinig
van de tribale werkelijkheid. Dat had niet gehoeven. Er is een uitstekend boek
van de Canadees Philip Carl Salzman: “Culture and Conflict in the Middle East”,
waarin de regels en denkwijzen binnen de tribale cultuur van het Midden-Oosten
uitvoerig worden uiteengezet. Antropoloog Salzman verrichtte zo’n twintig jaar
veldwerk om de tribale cultuur in het dagelijks leven van het Midden-Oosten te
bestuderen. In de postmodernistische antropologie is zijn boek niet populair.
Het is nog steeds niet in het Nederlands vertaald, wat wel zou moeten, en ik
weet niet of het in een van de andere Europese talen vertaald is. De politiek
correcte Europese commissie zal er zeker geen vertaalsubsidie voor geven.
In Israël is het boek zeker gelezen. Israël voert
noodzakelijkerwijs een beleid waarin het haar dominantie door afschrikking kan
handhaven in een tribale omgeving. Dat zal het blijven doen zolang dat nodig is
en het ziet er thans nog niet naar uit dat er ooit een einde aan komt.
Wie de islam wil begrijpen zal door het lezen van
Salzman’s boek ontdekken dat de Islam door en door tribalistisch is. Waar de
islam ook is, ze zal het nooit opgeven om naar dominantie te streven vanuit een
ethiek waarin het doel de middelen heiligt. Dat is een les die in Israël
geleerd is en die het Westen, ook in het eigen belang, nog moet leren begrijpen. De islam is alleen te begrijpen vanuit haar streven naar dominantie. Een belediging is al genoeg om dat streven wakker te maken.
Misschien hebben VVD-bewindslieden een potje om het
boek van Salzman te laten vertalen.
gerelateerd: De tribale connectie bij integratiepolitiek
Geen opmerkingen:
Een reactie posten